BEYPAZARI’NDA KİLİM DOKUMACILIĞI VE BİTKİSEL BOYACILIK

Doç. Dr. H. Sinem ŞANLI, Esra BIYIKLI, Ümran KAYA ÖZET Dokuma en eski el sanatlarımızdan biridir. Örtünme, giyinme, soğuktan korunma gibi ihtiyaçlar doğrultusunda kumaş dokumacılığı doğmuştur. Daha sonra Anadolu’da farklı teknik, motif ve kompozisyonlar geliştirilerek Türk dokumalarının bugünkü zenginliği ortaya çıkmıştır. Türk dokuma tekniklerinin en yaygın olanlarından biri kilim dokumalardır. Araştırmada; Beypazarı Halk Eğitim Merkezi’nde dokunan kilimler ve yün kilim ipliklerinin boyanmasında kullanılan bitkiler incelenmiştir. Beypazarı’nda yöreye ait isimlerle adlandırılan Çitimel, Başaklı, Kurtağzı, Beypazarı, Avşar ve Ejderha desenli yolluk kilimler dokunmaktadır. Bunlardan en fazla kullanılanı “Çitimel” diye adlandırılan yolluk kilimdir. Kilimlerde kullanılan ipliklerin boyanmasında; palamut tozu, sarı çalı, pinar otu, ceviz kabuğu,...

Kolanlar Antalya

ANTALYA VE ÇEVRESİNDE KOLANLAR

Şerife ATLIHAN   ÖZET Kolanlar malzemesi iplik olan bazen dar dokunmuş, bazen de ipliklerle elde örülmüş ve toplumların yaşam biçimlerine bağlı olarak farklı işlevlerinin yanında, kullanıldıkları yere göre boyut, malzeme, teknik, motif, desen ve renkleri ile farklılıklar gösterir. Kolanlar genellikle göçebe ve çiftçilerin yaşamında çok dokunmuş ve kullanılmışlardır. Günümüzde bu dokumaları üretenler yok denecek kadar azdır. Bunların üretilmemesinin nedenlerine gelince; öncelikle birçok eşyada olduğu gibi kolanların kullanıldıkları alanlarda makine üretimi bant ve ipler yer almıştır. Diğer neden ise, yerleşik yaşamda kolanlara duyulan gereksinimin azlığıdır. Kolan kullanımı yaygın olduğu dönemlerde motif ve desenlere çok özen gösterilmiştir. Bu özen hem dokunan ürünün...

KIRIM HANSARAY’DA SERGİLENEN EL DOKUMASI HALI ve KİLİMLER

Milletlerin kültürel değerlerini en iyi gösteren öğeler el sanatlarıdır. Orta Asya’dan Anadolu’ya süre gelen Türk dokuma sanatında, Türkler tarih boyunca kültürel anlamda da dünya medeniyetine pek çok eser kazandırmışlardır. M. Ö. 5–3 yüzyıla tarihlendirilen Pazırık halısından bu yana Orta Asya kökenli Türk dokuma kültürü, sürekli Türklerle birlikte farklı coğrafyalarda var olmuştur. Kırım topraklarına dört bir yandan gelerek yerleşen halkların beraberinde getirdikleri kültürlerde, Türk geleneksel yapısına uyarlanmıştır. Kırım Tatar dokumacılığının temelinde, Türk halklarının dokumacılık gelenekleri ile karşılaşılır. Bildiride Kırım el dokumacılığına ve Kırım Han Sarayı’nda sergilenen bazı halı ve kilimlere değinilecektir. Anahtar Kelimeler: El Dokuması, Türk Sanatı, Kilim  Uzm., Selçuk...

HALI VE KİLİM İPLİKLERİNİN BOYANMASINDA KULLANILAN RENKLER VE BU RENKLERİ VEREN BİTKİLER

ÖZET: Türkiye’de doğal boyacılık bir ata sanatı olarak yüzyıllardan beri yapılmıştır. Doğal boyacılık Türklerde ileri düzeyde uygulanmış ve Dünyada doğal boyacılık açısından örnek teşkil etmiştir. Halı ve kilimlerde doğal boyaların kullanılması, geleneksel yapıda ve sanat değeri taşıyan bu yaygıların tercih edilmesine neden olmaktadır. Özellikle bu halı ve kilimler iç ve dış piyasada kolayca alıcı bulmakta özel fiyatlarla satılmakta ve gelir sağlamaktadır. Halı ve kilim iplikleri boyanmasında bazı bitkilerin tamamı kullanılırken bazılarının ise çiçek, tohum, yaprak, gövde kabuğu, meyve kabuğu, toprak altı sürgünü, kökü vb. kısımları kullanılmaktadır. Boyamada kullanılan bitkilerin renk yelpazesi oldukça geniştir. Ayrıca boyamalara katılan mordanlar da bu renk...

KARAKEÇİLİ İLÇESİNDE DOKUNAN KİLİMLERİN GELENEKSEL MOTİF ÖZELLİKLERİ

ÖZET Kırıkkale ili, Karakeçili İlçesi’nde kilim dokumacılığı, dokumacıların kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla uzun süredir yapılmaktadır. Kilimler, ilçe halkı tarafından profesyonel bir şekilde pazarlanmamaktadır. Fakat sipariş üzerine dokuma yapan aileler bulunmaktadır. Günümüzde Karakeçili İlçesi’ nde kilim dokumacılığı eski önemini kaybetmiştir. Bununla birlikte halen yöreye özgü bir el sanatı olarak sürdürülmektedir. Karakeçili İlçesi’ nde kilim dokumaları, ailelerin kendi ihtiyaçlarını karşılamakta, bazen de gelir elde etmelerini sağlayarak, ev ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Araştırmada Kırıkkale ili, Karakeçili İlçesi’ nde dokunan kilimlerin eski motif özellikleri ile günümüz kilimlerinin motif özelliklerinin incelenerek ve karşılaştırılmasının yapılması amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında Karakeçili Belediyesi ve evlerden temin edilen 1930–1950 tarihli...

ESKİŞEHİR ARKEOLOJİ MÜZESİ’NDE BULUNAN AFYON YÖRESİ KİLİMLERİNDEN ÖRNEKLER

Tarihin farklı dönemlerinde çeşitli uygarlık ve ulusların yaşayıp izlerini bıraktığı Afyon ili, Türkler tarafından yerleşim haline gelmesiyle birlikte dokuma geleneğinin de önemli bir merkezi olmaya başlamıştır. Eskişehir Arkeoloji Müzesi, Eskişehir ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkarılan eserlerin bir arada toplanması ve korunması amacıyla 1944–45 yıllarında Alâeddin Camii müze deposu olarak kurulmuştur. Sonrasında eser sayısının artmasıyla birlikte birkaç değişen yapı sonucu bugünkü Müze binasında ziyaretçilere hizmet vermeye devam etmektedir. Müze, zengin bir düz dokuma ve halı koleksiyonuna sahiptir. Çoğunluğu Eskişehir ve Afyon yörelerine ait olmak üzere çeşitli yörelere ait kilimler önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Bu çalışma kapsamında müzede...

Kilim — Kaybedilmemesi Gereken Bir Değer

Türkçe’den diğer dillere geçen az kelimeden biri olan “Kilim” biz Türklerin kaybetmemesi gereken bir değerdir. Bu değerin dünyaya ve bizden sonraki nesillere aktarılmasında önemli bir görevi üstlenmiş olan bir çok akademisyenimizin çalışmaları malesef çok bilinmemekte, takip edilinememektedir. Kilimler.com olarak Akademik Makaleler bölümüyle, bu akademisyenlerimizin emeklerinin daha çok kişiye ulaştırılmasını sağlamayı hedefliyoruz. Bu sayede en azından arama motorlarının aracılığıyla daha çok kişinin bu eserleri okumalarını sağlayabileceğimizi düşünüyoruz. Eklemek istediğiniz makaleleri bize yorumlarda yazabilirsiniz.