2. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ
Bitkilerde boyarmadde; çiçek, meyve ve meyve kabuğu, yaprak, gövde ve gövde kabuğu, kök, toprak altı sürgünü, ince dallar, yumru ve yumru kabuğu gibi bölümlerinde bulunmaktadır. Boya bitkileri; gerek sayılarının çokluğu, gerekse renklerinin çeşitliliği ile doğal boyacılıkta önemli bir yer tutmaktadır. İlk insanların boyacılıkta öncelikle bitkilerden yararlandığı öne sürülmektedir. Bitkisel boyacılığın tarihi gelişimi incelendiğinde Milattan 2000 yıl önce Çinlilerin bitkisel Indigo ve Çin yeşili denilen özel boyalarla ipek dokumaları boyadıkları bilinmektedir. Herodot’a göre eski Yunanlılar boyacılığı biliyor ve uyguluyorlardı. Havaciva (Alcanna tinctoria), meşe (Querqus) ve ceviz (Juglans regia) eski Yunanlılarca bilinen bitkisel boya maddeleriydi. Yine eski Mısır mumyalarındaki sargıların aspir (Carthamus tinctorius) çiçekleriyle boyandığı bilinmektedir. Bu bakımdan bitkisel boyacılık sanatı dokumacılık sanatı ile başlamış ve ona paralel olarak gelişmiştir. Ayrıca M.Ö. 3000 tarihine ait bir Çin kaynağında bitkisel boyalardan söz edilerek Mısırda orta Krallık döneminde sadece boyaların elde edilişleri değil, mordan maddelerinin dahi bilindiği belirtilmektedir (Uğur, 1988). Basma boyacılığının ise Hindistan’da bitkilerden elde edilen boyalarla özel oyulmuş tahta kalıplar yardımı ile yapıldığına dair kanıtlar bulunmaktadır. İbraniler, Fenikeliler ve Venediklilerin boya ile ilgili bilgileri temasta bulundukları Yunanlı ve Romalılara aktardıkları tahmin edilmektedir. Bitkisel boyacılığın çok eski tarihlerde kullanıldığını bizlere kanıtlayan en önemli kalıntılar bu boyalar ile boyanmış dokuma parçalarıdır. Renkli ipliklerin kullanımına ait en eski bilgi, çok eski eserlerin günümüze kadar korunduğu ve günümüze ışık tutan bir bölge olan Çatalhöyüktür. Gün yüzüne çıkarılan dokuma parçaları arasında özellikle kökboya (Rubia tinctorium) ile boyanmış olduğu sanılan kırmızı işlemeli bir bohça bulunmuştur. Ayrıca bu dokumaların bulunması içinde boya yapılan bütün alet ve malzemeleri barındıran boya atölyelerinin varlığını da kanıtlamıştır. Oldukça profesyonel ortamlarda bitkilerden boya elde edildiği; dünyanın çeşitli yerlerinde yapılan kazılarda bulunan M.Ö.12.yy.’a ait dokuma parçalarında da görülmektedir (Barber, 1992).