Afyon yöresine ait olan 12 numarada yer alan ve Emirdağ ilçesinde “Fardalı Kilim” (Ürer, 1997:233)ya da “Seleser Kilim” (Bayraktaroğlu, 2005:521) olarak adlandırılan örneğimizin, zemin kompozisyonlarının ve burada yer alan ayna motiflerinin Hakkâri yöresine ait “Şehvani” (Karahan, 2007: 93)kilimleri (Fotoğraf No:17), Van (Recai Karahan, vd., 2008:212) (Fotoğraf No:18), Malatya (Erbek, 1995b:180 no’lu eser.) (Fotoğraf No:19) ve yöresinde dokunan ve “Aynalı Kilim” olarak adlandırılan taban yaygıları ile zemin süslemeleri büyük benzerlik taşımaktadır. Aynı zamanda Çankırı(Kadıoğlu, 2012:145) (Fotoğraf No:20), Kırşehir (Eroğlu, 2006:55), (Fotoğraf No:21) ve Kayseri Sarız (Şahin, 2002:411)“Dibekli Kilim” (Fotoğraf No:22) adıyla aynı kompozisyonlu kilim örneklerine rastlamak mümkündür. Eskişehir Arkeoloji Müzesi’nde yer alan Afyon yöresi kilimleri hem yörenin kültürünü yansıtması hem de kilim dokumaların ticari kaygılar nedeniyle özünü kaybetmemesi açısından önemli kaynak oluşturmaktadır. Yöre kilimleri motiflerin uygulanışı ve kullanılan malzeme açısından Türk el sanatları içinde önemli bir yere sahiptir. Anadolu’nun çeşitli yöreleriyle benzerlikler taşımasının yanı sıra yöre insanının yaratıcılık gücü ve estetik algısını da ortaya çıkarmaktadır. Yöre halkında bulunan eski dokumaların yıpranmış olması ya da çoğunun satılmış olması, dokunmaya devam eden kilimlerin ticari sebeplerle dezenformasyona uğraması, kök boya yerine suni boya kullanılması gibi nedenlerden ötürü asıl örneklerin müzede yer alması ve teşhir edilmesi önemlidir. Böylece gündelik hayatta kaybolmuş olan örneklerin görülmesi sağlanmaktadır. Müzede bu eserlerin toplanması başta el sanatlarıyla uğraşan kişiler olmak üzere meraklılarına ve yöreyi ziyaret eden yerli ve yabancı turistler için ilgi çekici ve bilgi verici bir kaynak teşkil etmesi açısından kıymet taşımaktadır. Uzun soluklu bir kültür birikimi olan dokuma sanatının bilimsel düzeyde korunması ve gelecek nesillere iletilmesi önemlidir. Asırlar önce yapılan ve günümüze kadar gelen ürünlerin üretim yöntemlerinin, tekniklerinin, kullanılan renk ve motiflerinin araştırılarak arşivlenmesi sağlanmalıdır. Gelişen teknolojiden yararlanılarak dokumaların özünü kaybetmeden yeniden modern tasarımlarla her zaman kullanılabilirliği artırılmalıdır. Böylece Türk toplumu için önemli bir kültür mirası olan dokuma sanatının unutulmasının önüne geçilmesi sağlanacaktır.
KAYNAKÇA
Acar, B., (1975). Kilim Ve Düz Dokuma Yaygılar, İstanbul. Afyon Karahisar Coğrafi Konumu, (2007). Http://www.Zaman.Com.Tr/Sehir_Afyonkarahisar -Cografi-Konumu_557710. (Erişim tarihi: 04.01.2016).
Akbil, F., (1977). “Bergama Dokumaları Cicim – Zili”, Türkiyemiz, Sayı 21, İstanbul.
Akpınarlı, F. vd., (2008). Çankırı El Sanatları, Ankara.
Allane, L., (1995). “Kilim”, A Buyer’s Guide, London.
Anonim, (1993–1994) “Halı Ve Kilim”, Thema Larousse Ansiklopedisi, İstanbul.
Aytaç, Ç., (1982). El Dokumacılığı, İstanbul.
Bayraktaroğlu, S., (1990). “Eskişehir ve Çevresi Halı-Kilim Ve Düz Dokuma Yaygıları”, Vakıflar Dergisi, XXI, Ankara.
Bayraktaroğlu, S., (2005). “Afyon Çevresi Yörük Dokumaları”, Vakıflar Dergisi, XXIX, Ankara.
Deniz, B., (1998). Ayvacık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları (Kilim- Cicim-Zili), Ankara.
Deniz, B., (2000). Türk Dünyasında Halı Ve Düz Dokuma Yaygıları, Ankara.
Erbek, G., (1995a). , Anatoliankilims – I, Ankara.
Erbek, G.,(1995b). Anatoliankilims – Iı, Ankara.
Ergüder, A. A., (2009).Kars Yöresi Düz Dokumaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sos. Bil.Enst., Erzurum.
Eroğlu, N., (2006). Kırşehir Kilimleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Van. Kadıoğlu, Ö., (2012).Çankırı İli Merkez Köylerinde Bulunan Düz Dokuma Yaygıların Tespiti Ve Günümüzdeki Durumu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sos. Bil.Enst. Konya.
Karahan, R., (2007). Dünden Bugüne Hakkâri Kilimleri, Ankara.
Karahan, R. Ve Diğ., (2008). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Türk El Sanatları Uygulama Ve Araştırma Merkezi Kilim Kataloğu – Iıı, Van.
Küçükkurt, Ü.,(2000). “İzmir Etnografya Müzesi’nde Bulunan Afyonkarahisar Kilimlerinden Örnekler”, V. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Afyon Belediyesi Yayınları, İstanbul.
Onuk, T. ve Akpınarlı, F., (2011). “İçel Yöresi Düz Dokuma Yaygılarda Kullanılan Motif Ve Kompozisyon Özellikleri”, Arış Dergisi, S.:6, Ankara.
Ögel, B., (1985). Türk Kültür Tarihine Giriş, C.Iıı, Ankara.
Şahin, Z.,(2002). Sarız (Kayseri) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Kayseri.
Uğurlu, A., (1997). Kilim, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 2, İstanbul, S.:1009.