DEĞERLENDİRME ve SONUÇ
Afyon ilinde yaşayan Türkmen ve Yörükler yaptıkları kilimler ile başta iç batı Anadolu olmak üzere Anadolu’nun çeşitli yerlerini etkilemişlerdir. Temel bir gereksinim olarak ortaya çıkan kilimler zamanla kazandıkları özellikler ve zengin motifleriyle bir sanat unsuru olmayı başarmışlardır.
Çalışmada yer alan kilimlerin, farklı kaynakların taranması sonucunda Anadolu’nun diğer yöre kilimleriyle çeşitli yönlerden büyük benzerlikler taşıdıkları gözlenmiştir. Örnek 1, Örnek 7 ve Örnek 11’de yer alan (Fotoğraf No:1, 7 ve 14) Afyon – Emirdağ yöresine ait ve “Post Motifli Seccade” olarak adlandırılan örneklerin Çankırı (Akpınarlı ve diğ., 2008:136.)yöresinde dokunan bir kısım seccade ile benzerlik taşıdığı görülmektedir (Fotoğraf No 13). Tüm örneklerin zemin kompozisyonlarında yer alan post motifleri içinde, doğanın yeniden canlanmasını ifade eden bereket motifi yer almaktadır. Özellikle örnek 7’de yer alan seccadenin uzun bordürlerinde yer alan, analık ve doğurganlığın simgesi olan eli belinde motifleri ve kısa bordürlerinde yer alan ve evlilik isteğini simgeleyen saç bağı motifleri Çankırı örneği ile oldukça benzerdir.
Yine örnek 4’de yer alan ve Afyon yöresinde “Üç Toplu Seccade” olarak isimlendirilen kilim ile Kırşehir (Karahan ve diğ.,2008: 185) yöresine ait seccade kilim zemin kompozisyonu açısından benzerlik taşımaktadır (Fotoğraf No: 14). Her iki kilimde de zemininde üst üste üç adet kötülüklerden korunmak amacıyla dokunan akrep motifleri yer almaktadır.
Örnek 2’de yer alan ve Afyon – Emirdağ yöresinde “Kara Döşeme Kilim” adıyla bilinen kilimin benzerini Konya (Erbek, 1995a:063 no’lu eser) yöresinde görmek mümkündür (Fotoğraf No: 15). Kilimler zemin kompozisyonları ile benzerlik taşımaktadırlar. Her iki örnekte de doğurganlığı simgeleyen eli belinde ve haber beklentisini simgeleyen kuş motiflerinin uygulanışı dikkat çekicidir.
Ürer (1997) Afyon-Emirdağ yöresi “Bindallı” kilimlerini şöyle tanımlamıştır. Bindallı kilimlerde bordürlerle çerçevelenmiş zemin kısmına yerleştirilen bindallı motifi, geometrik bir görünüme sahiptir. İki yanda birer köşelerinden birbirine birleşen altıgenler, alt ve üstte aynı şekilde yerleştirilmiş eşkenar dörtgenlerle haçvari bir şema meydana getirmektedir. Altıgen ve dörtgenlerin açıkta kalan kenarlarına saçak görünümü veren çomça motifleri yerleştirilmiştir. Halk arasında bu düzenleme, dallı saçaklı bir görünüme sahip olduğu için bindallı şeklinde isimlendirilmekte, dokumalara da bindallı kilimler denilmektedir (Ürer, 1999: 652; Ürer, 1997: 56). Çalışmamızda yer alan 4 ve 8 numaralı örneklerin bu tanımlamaya göre Emirdağ yöresine ait Bindallı Kilim oldukları açıktır. Bu örneklerin benzerini Kayseri-Sarız yöresinde dokunan ve “Zincirli Kilim” (Şahin,2002: 411) olarak adlandırılan bir grup dokumada da görmekteyiz (Fotoğraf No: 16).